LỊCH SỬ NGÀY 8/3
Ngày Quốc tế Phụ nữ là thành quả của đấu tranh lâu dài và lặng lẽ
của hàng triệu phụ nữ trên thế giới. Trước đây do trọng nam khinh nữ, nên
phận làm nữ chịu nhiều thiệt thòi nhất hàng thế kỷ. Lịch sử đấu tranh mới
chỉ bắt đầu từ Thời cổ Hy Lạp, Lysistrata cuộc tranh đấu chống lại nam
giới để chấm dứt chiến tranh.
Lịch sử của ngày Quốc
Tế Phụ nữ bắt đầu từ năm 1857 đến 1911.
Ngày 8 tháng 3 năm
1857, các công nhân ngành dệt chống lại những điều kiện làm việc khó khăn và
tồi tàn của họ tại Thành phố New York
50 năm sau, ngày 8
tháng 3 năm 1908, 15.000 phụ nữ diễu hành trên các đường phố New York để đòi
được giảm giờ làm việc, lương cao hơn và hủy bỏ việc bắt trẻ con làm việc. Khẩu
hiệu của họ là "Bánh mì và Hoa hồng" (Bread and Roses). Bánh mì tượng
trưng cho bảo đảm kinh tế gia đình, hoa hồng tượng trưng cho đời sống tốt đẹp
hơn. Sau đó, Đảng Xã hội Mỹ tuyên bố Ngày Quốc tế Phụ nữ là ngày 28 tháng 2 năm
1909.
Trong Hội nghị phụ nữ
do Quốc tế thứ II (Quốc tế Xã hội chủ nghĩa) tổ chức ngày 8 tháng 3 năm 1910,
100 đại biểu phụ nữ thuộc 17 nước đòi quyền bầu cử cho phụ nữ. Chủ tịch là
Clara Zetkin, phụ nữ Đức, đã đề nghị chọn một ngày quốc tế phụ nữ để nhớ ơn
những phụ nữ đã đấu tranh trên toàn thế giới. Hội nghị đã chọn ngày 8 tháng 3
làm Ngày Quốc tế Phụ nữ. Ngày đó năm 1911 đã được hơn một triệu người tham gia
trong các nước Áo, Đan Mạch, Đức và Thụy Sĩ.
Ngày 25 tháng 3 năm
1911, 145 nữ công nhân, phần lớn là di dân người Ái Nhĩ Lan và người Do Thái
của hãng Triangle Shirtwaist Company tại Thành phố New York đã chết trong một
vụ cháy trong xưởng dệt. Họ không
có ngõ thoát ra ngoài
được: cửa xưởng đã được khóa chặt để công nhân không được ra ngoài trước khi
hết giờ làm việc (Điều này đã thúc đẩy việc sửa đổi luật lệ lao động). Có
khoảng 80.000 người diễn hành trong các đường phố đã đưa đám tang lớn của 145
nạn nhân chết cháy.
Năm 1912, 14.000 công
nhân hãng dệt đình công và la Lớn "Better to starve fighting than starve
working" (Chết đói vì chiến đấu hơn là chết đói vì làm việc). Nữ công nhân
nghỉ việc 3 tháng.
Năm 1912, nhà thơ Mỹ
James Oppenheim (1882-1932) viết bài thơ Bread and Roses sau lần diễn hành
14.000 đình công tại Lawrence ,
Massachusetts
Ngày 8 tháng 3 năm
1914: Phụ nữ Đức đòi quyền bầu cử nhưng đến ngày 12 tháng 10 năm 1918 mới được
chấp thuận.
Ngày 23 tháng 2 năm
1917 theo lịch Nga, nhằm ngày 8 tháng 3 dương lịch, các nữ công nhân Nga đã ra
đường biểu tình đình công, đòi bánh mì và đòi trả chồng con họ trờ về từ chiến
trận. Cuộc đình công này đã khiến Sa hoàng Nicolas II phải thoái vị và góp phần
rất lớn vào cuộc Cách mạng tháng Mười ở Nga.
Ngày 21 tháng 4 năm
1944, Quốc hội Pháp chấp nhận quyền bầu cử cho phụ nữ Pháp. Phụ nữ Pháp đã đi
bầu hội đồng thành phố lần đầu tiên vào ngày 20 tháng 4 năm 1945. Trong lúc đó
đàn ông Pháp đã được đi bầu từ năm 1848, tức là từ một thế kỷ trước 8 tháng 3
năm 1948, tại nước Pháp, 100.000 phụ nữ đã tổ chức một cuộc diễu hành tại
Paris, từ Place de la République đến tượng Jeanne d’Arc.
Từ năm 1950 tại Việt
Nam, vào ngày mùng 6 tháng hai âm lịch mỗi năm đều có tổ chức ngày lễ Hai Bà
Trưng ở Sài Gòn, và sau đó đã dùng ngày lễ này làm ngày Phụ nữ. Mỗi năm đều
chọn một nữ sinh trường Trưng Vương và một nữ sinh trường Gia Long đóng vai Hai
Bà Trưng ngồi trên bành voi trong dịp cử hành lễ.
Năm 1971, Thụy Sĩ chấp
nhận quyền bầu cử cho phụ nữ.
8 tháng 3 năm 1975, bắt
đầu chú ý và tổ chức ngày Quốc tế Phụ nữ.
Năm 1977, nghĩa là
hai năm sau ngày Quốc tế Phụ nữ, Liên Hiệp Quốc quyết định mời các nước dành
một ngày để nói lên quyền lợi của người phụ nữ và hòa bình thế giới. Và ngày 8
tháng 3 được chọn để trở thành ngày lễ chung cho nhiều quốc gia trên thế giới.
